اگر از عینک یا لنز خسته شده‌اید و به دنبال راهی دائمی برای اصلاح بینایی هستید، عمل لازک می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد. این روش جراحی کم‌تهاجمی، دید شما را بهبود می‌بخشد و امکان خداحافظی با عینک را فراهم می‌کند.
در این مطلب، با مزایا، معایب و شرایط مناسب برای انجام لازک آشنا می‌شوید. همراه ما باشید تا با چشمانی باز، دنیای بدون عینک را تجربه کنید!
عمل لازک چیست ؟
عمل لازک (LASEK) نوعی جراحی لیزری چشم است که برای اصلاح عیوب انکساری مانند نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم انجام می‌شود. در این روش، لایه سطحی قرنیه با محلول الکل نرم شده و کنار زده می‌شود، سپس با استفاده از لیزر اگزایمر، شکل قرنیه تغییر می‌کند تا نور به‌درستی روی شبکیه متمرکز شود و بینایی بهبود یابد. لازک ترکیبی از دو روش لیزیک و PRK است و برای افرادی با قرنیه نازک یا شرایط خاص چشمی، گزینه‌ای مناسب‌تر از لیزیک محسوب می‌شود.
تفاوت عمل لازک با لیزیک چیست؟
در عمل لیزیک، یک فلپ (برش نازک) در قرنیه ایجاد می‌شود و سپس لیزر برای اصلاح شکل قرنیه اعمال می‌گردد. اما در لازک، فقط لایه سطحی قرنیه (اپیتلیوم) به‌طور موقت کنار زده می‌شود و پس از لیزر، به جای خود بازگردانده می‌شود. به همین دلیل، لازک برای افرادی که قرنیه نازک دارند یا به دلایلی برای لیزیک مناسب نیستند، گزینه‌ای ایمن‌تر و مناسب‌تر محسوب می‌شود.
مزایا و معایب عمل لازک
در ادامه، به بررسی مزایا و معایب جراحی لازک خواهیم پرداخت تا دیدی جامع‌تر نسبت به این روش جراحی چشم داشته باشید.
مزایا عمل لازک
عمل لازک مزایای قابل توجهی دارد که آن را به گزینه‌ای مناسب برای بسیاری از افراد تبدیل کرده است:
- اصلاح مؤثر بینایی: نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم با دقت بالا اصلاح می‌شوند.
- درد کمتر نسبت به PRK: به دلیل حفظ لایه سطحی قرنیه، ناراحتی پس از عمل کمتر است.
- دوره نقاهت کوتاه‌تر: بیشتر افراد طی چند روز به فعالیت‌های روزمره بازمی‌گردند.
- مناسب برای قرنیه‌های نازک: برای کسانی که شرایط انجام لیزیک را ندارند، لازک گزینه‌ای ایمن‌تر است.
- کاهش وابستگی به عینک و لنز: در اکثر موارد، افراد پس از عمل دیگر نیازی به وسایل اصلاح بینایی ندارند یا وابستگی‌شان بسیار کم می‌شود.
معایب عمل لازک
با وجود مزایای فراوان، عمل لازک مانند هر جراحی دیگری ممکن است با برخی معایب همراه باشد:
- هزینه نسبتاً بالا: در مقایسه با برخی روش‌های دیگر، لازک ممکن است هزینه بیشتری داشته باشد.
- عوارض احتمالی: هرچند نادر، اما خطراتی مانند خشکی چشم، تاری دید موقت، عفونت یا حساسیت به نور وجود دارد.
- دوره مراقبت پس از عمل: استفاده از لنز پانسمان، قطره‌های چشمی و رعایت دقیق توصیه‌های پزشک برای دستیابی به نتیجه مطلوب ضروری است.
- درد و ناراحتی اولیه: برخی افراد ممکن است در روزهای اول پس از عمل، احساس ناراحتی یا وجود جسم خارجی در چشم داشته باشند.
چه کسانی برای عمل لازک مناسب هستند؟
عمل لازک برای همه افراد مناسب نیست و نیاز به بررسی تخصصی توسط چشم‌پزشک دارد. با این حال، افراد زیر معمولاً گزینه‌های مناسبی برای این جراحی هستند:
- افراد بالای ۱۸ سال: شماره چشم باید در یک سال گذشته ثابت مانده باشد.
- دارای عیوب انکساری: مانند نزدیک‌بینی، دوربینی یا آستیگماتیسم.
- قرنیه نازک: کسانی که به دلیل ضخامت کم قرنیه نمی‌توانند عمل لازک انجام دهند.
- سلامت عمومی مناسب: فرد نباید دچار بیماری‌های چشمی فعال یا مشکلات جدی سیستم ایمنی باشد.
آمادگی برای عمل لازک
جدول زیر خلاصه‌ای از اقدامات لازم برای آمادگی قبل از عمل لازک را نشان می‌دهد:
| آمادگی قبل از عمل لازک | توضیح کوتاه |
|---|---|
| معاینه کامل چشم | بررسی سلامت چشم و تعیین مناسب بودن برای جراحی |
| قطع استفاده از لنز | توقف استفاده از لنز چند روز تا چند هفته قبل از عمل |
| عدم استفاده از آرایش چشم | در روز عمل، چشم‌ها باید کاملاً بدون آرایش باشند |
| هماهنگی برای همراه | پس از عمل نمی‌توانید رانندگی کنید، همراه ضروری است |
عکس هایی که قبل از عمل لازک باید گرفته شود
برای ارزیابی دقیق قرنیه، تصویربرداری‌هایی مانند توپوگرافی، پاکی‌متری و ارب‌اسکن انجام می‌شود که ضخامت قرنیه، وجود قوز یا آستیگماتیسم نامنظم و نقشه اپتیکی سطح آن را بررسی می‌کنند.
همچنین، معاینه کامل چشم شامل بررسی با اسلیت‌لامپ، اندازه‌گیری فشار چشم، ارزیابی حرکات کره چشم، معاینه قسمت‌های خلفی مانند عصب بینایی و شبکیه (با قطره گشادکننده مردمک)، و تعیین دقیق نمره عینک و میزان بینایی انجام می‌شود.
مراحل انجام عمل لازک
- بی‌حسی چشم با قطره تتراکائین برای جلوگیری از درد
- قرارگیری بیمار روی تخت در حالت طاق‌باز (سوپاین)
- ضدعفونی چشم‌ها با محلول بتادین (پرپ کردن)
- درپ کردن: قرار دادن پارچه‌های استریل اطراف چشم برای جلوگیری از عفونت
- باز نگه‌داشتن چشم با ابزار اسپکولوم برای جلوگیری از پلک زدن
- شست‌وشوی چشم با سرم استریل جهت پاک‌سازی سطح قرنیه
- برداشتن اپیتلیوم قرنیه با محلول الکل یا ابزار مخصوص
- اعمال لیزر اگزایمر برای اصلاح عیوب انکساری چشم
- قرار دادن لنز پانسمانی روی قرنیه برای محافظت و کمک به ترمیم
- ریختن قطره آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری از عفونت
- خارج کردن اسپکولوم و پایان عمل
عمل جراحی لازک با چه نوع بیهوشی انجام می شود؟
عمل لازک معمولاً با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود، نه بیهوشی عمومی. برای این منظور، قطره‌ای مانند تتراکائین یا آنستوکائین روی چشم ریخته می‌شود تا سطح قرنیه کاملاً بی‌حس شود. در نتیجه، بیمار در طول جراحی هیچ‌گونه دردی احساس نمی‌کند.
بی‌حسی موضعی یک روش ایمن و کم‌خطر است که از عوارض بیهوشی عمومی جلوگیری می‌کند و به بیمار اجازه می‌دهد بیدار و هوشیار باقی بماند.
مراقبت های بعد از عمل لازک
رعایت دقیق مراقبت‌های پس از عمل لازک نقش مهمی در دستیابی به نتیجه مطلوب دارد، که در ادامه با آنها آشنا می شویم :
استفاده از قطره‌های چشمی بعداز عمل لازک
پس از عمل لازک، چشم پزشک برای تسریع روند بهبود و پیشگیری از عفونت، قطره‌های چشمی خاصی تجویز می‌کند. رعایت دقیق دستورالعمل مصرف این قطره‌ها بسیار مهم است.
بر اساس توصیه‌های کلینیک بلفام، معمولاً قطره‌های زیر تجویز می‌شوند:
- بتازونیت: هر ۸ ساعت یک‌بار، به مدت ۷ روز
- فلوکورت: از روز هشتم، هر ۸ ساعت یک‌بار به مدت ۷ روز، سپس هر ۱۲ ساعت به مدت ۱۵ روز
- کلرامفنیکل: هر ۴ ساعت یک‌بار، به مدت ۵ روز
- اشک مصنوعی: هر ۴ ساعت یک‌بار، به مدت ۲۵ روز
- دیکلوپتین (در صورت درد): هر ۸ ساعت یک‌بار، فقط در ۳ روز اول
این داروها به کاهش التهاب، جلوگیری از عفونت، تسکین درد و رفع خشکی چشم کمک می‌کنن.
استفاده از عینک آفتابی و محافظ چشم
پس از عمل لازک، چشم‌ها ممکن است نسبت به نور حساس شوند. برای کاهش این حساسیت و جلوگیری از تحریک، استفاده از عینک آفتابی استاندارد و محافظ چشم توصیه می‌شود.
- در خانه: به مدت ۳ روز از نور شدید دوری کنید و در صورت نیاز از عینک محافظ استفاده کنید.
- در فضای باز: تا ۳ ماه هنگام خروج از منزل، به‌ویژه در معرض نور خورشید، حتماً از عینک آفتابی استفاده کنید.
این اقدامات به کاهش ناراحتی، جلوگیری از عفونت و تسریع روند بهبود کمک می‌کنند
دوری از ضربه به چشم
پس از انجام عمل، ضروری است از وارد شدن هرگونه ضربه به چشم جلوگیری شود. استفاده از عینک محافظ در طول روز و پرهیز از فعالیت‌هایی مانند ورزش‌های تماسی، نقش مهمی در کاهش احتمال آسیب‌دیدگی چشم و حفظ نتایج جراحی دارد.
دوری از آب و مواد شوینده
به مدت ۳ روز پس از جراحی از تماس آب و به مدت ۵ روز پس از عمل از تماس مواد شوینده با چشم هایتان دوری کنید.
پیگیری منظم معاینات پس از عمل
معاینات پس از هر جراحی از مهم‌ترین مراحل مراقبت‌های پس از عمل محسوب می‌شوند. بنابراین، لازم است این ویزیت‌ها را به‌صورت دقیق و منظم دنبال کنید. برنامه‌ی معاینات پس از عمل لازک به پیشنهاد های کلینیک بلفام.
- روز اول بعداز عمل
- روز سوم
- سه هفته بعد
- دو ماه بعد
- شش ماه بعد
- دو سال بعداز عمل
- در آخر معاینات سالانه
عدم آرایش
به مدت ۱۵ روز بعداز عمل از انجام آرایش به خصوص در قسمت چشم ها خودداری کنید.
عوارض احتمالی بعداز عمل لازک
- احساس جسم خارجی در چشم: معمولاً بین یک تا چهار روز پس از عمل ادامه دارد و طبیعی است.
- کاهش موقت بینایی در نور کم: ممکن است تا ۱۲ ماه طول بکشد.
- خشکی چشم: نیاز به استفاده از قطره‌های مرطوب‌کننده دارد و معمولاً تا شش ماه ادامه دارد.
- دید مه‌آلود یا تاری: معمولاً ظرف شش تا نه ماه برطرف می‌شود.
- در برخی موارد، فلاپ اپیتلیال نازک ایجادشده در لازک قدرت کافی ندارد و مانند روش PRK، این لایه به‌طور کامل حذف می‌شود. این موضوع خطرناک نیست، اما در صورت داشتن نسخه برای نزدیک‌بینی، ممکن است دید شما موقتاً کاهش یابد.
- الکل استفاده‌شده در لازک ممکن است به سلول‌های اپیتلیال آسیب برساند، اما این آسیب کنترل‌شده باعث تسریع روند بهبود بلافاصله پس از جراحی می‌شود.
- بازیابی در اپی‌لیزیک معمولاً سریع‌تر است، زیرا در این روش‌ها از الکل برای ایجاد فلاپ اپیتلیال استفاده نمی‌شود.
مقایسه عمل لازک با سایر روش‌های اصلاح عیوب انکساری
| روش جراحی | مزایا | معایب |
|---|---|---|
| لازک | درد کمتر، مناسب برای قرنیه‌های نازک، بهبود تدریجی | هزینه بیشتر |
| لیزیک | دوره نقاهت کوتاه‌تر، بازیابی سریع بینایی | مناسب نبودن برای قرنیه‌های نازک |
| PRK | هزینه کمتر، مناسب برای قرنیه‌های نازک و نازک‌تر | درد بیشتر، بهبود آهسته‌تر |
سوالات متدوال
مدت زمان عمل لازک چقدر است؟
عمل لازک معمولا کمتر از ۳۰ دقیقه طول می‌کشد.
آیا عمل لازک دردناک است؟
حین عمل لازک دردی حس نمی‌کنید؛ بعدش ممکنه کمی سوزش یا خشکی چشم داشته باشید که با قطره برطرف می‌شه.
آیا بعد از عمل لازک نیاز به استفاده از عینک هست؟
اکثر افراد بعد از عمل لازک دیگر نیازی به استفاده از عینک ندارند. اما در بعضی موارد، ممکن است نیاز به استفاده از عینک برای فعالیت‌های خاص مانند رانندگی در شب باشد.
آیا عمل لازک برای همه مناسب است؟
خیر، عمل لازک برای همه مناسب نیست. باید با یک چشم پزشک متخصص مشورت کنید تا مطمئن شوید که شما کاندید مناسبی برای عمل لازک هستید.
آیا عمل لازک عوارض جانبی دارد؟
گرچه عوارض عمل لازک نادر هستند، اما مانند هر جراحی دیگری، احتمال بروز آنها وجود دارد. برخی از این عوارض شامل عفونت، خشکی چشم و کاهش شفافیت قرنیه می‌شوند.
هزینه عمل لازک چقدر است؟
هزینه عمل لازک بسته به عواملی مانند نوع مرکز درمانی، تجربه جراح، نوع دستگاه لیزر و شدت عیب انکساری متفاوت است.
آیا عمل لازک تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد؟
معمولا عمل لازک تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرد، مگر در مواردی که عیب انکساری بسیار شدید باشد و باعث اختلال در زندگی روزمره شود.
آیا عمل لازک برای کودکان مناسب است؟
خیر، عمل لازک برای کودکان مناسب نیست. زیرا شماره چشم کودکان هنوز در حال تغییر است و عمل لازک ممکن است باعث نابینایی دائمی شود.
منابع: noavaran-eye.com و dr-roshani.com وmandana-ahmadi.ir
